Kot arabski, kot pustynny, kot piaskowy (
Felis margarita) – gatunek
drapieżnego ssaka z
rodziny kotowatych. Został odkryty w 1856 roku przez francuską ekspedycję w głąb Sahary. Łacińska nazwa gatunkowa została nadana na cześć komendanta Margueritte'a, dowódcy ekspedycji.
Występowanie i biotop[edytuj]
Występuje na kilku odległych od siebie obszarach: na
Saharze,
Półwyspie Arabskim i w zachodnim
Egipcie, a także na wschód od
Morza Kaspijskiego oraz na granicy
Pakistanu i
Afganistanu[3][2]. Zamieszkuje głównie pustynie
[4], spotykany również na równinach ubogich w roślinność i skalistych dolinach
[5][6].
Charakterystyka ogólna[edytuj]
| Podstawowe dane[4][5] |
| Długość ciała | 43-52 cm |
| Długość ogona | 25-30 cm |
| Masa ciała | samce 2,1-3,4 kg
samice 1,4-3,1 kg |
| Ciąża | 59-63 dni |
| Dojrzałość płciowa | 9-14 miesięcy |
Liczba młodych
w miocie | 2-8 |
| Długość życia | do 13 lat w niewoli |
Kot arabski jest wielkością zbliżony do
kota domowego. Średniej długości futro o kolorze piaskowożółtym na piersi i spodzie zawsze białe. Na futrze słabe, szarobrązowe pręgowanie. Na nogach i ogonie pręgi wyraźniejsze. Kończyny krótkie, pomiędzy poduszeczkami stóp długie, ciemne włosy chroniące przed gorącym piaskiem
[5][4]. Głowa bardziej płaska niż u kota domowego. Na bokach głowy bokobrody. Charakterystyczną cechą kota arabskiego są duże uszy.
Jama bębenkowa i gruba pusta w środku kość w tylno-dolnej części czaszki, otaczającą
ucho środkowe i
ucho wewnętrzne są relatywnie większe niż u innych przedstawicieli kotowatych
[7].
Śpiący kot arabski w Bristol Zoo, w
Anglii.
Kot arabski prowadzi samotny i
nocny tryb życia[8], chociaż podgatunek występujący w
Pakistanie w okresie zimowym jest aktywny o zmierzchu i świcie
[5]. Dzień spędza w wykopanej przez siebie norze gdzie chroni się przed słońcem
[4]. Jest bardzo odporny na ekstremalne temperatury jakie występują na pustyniach
[5][2].
Areał osobniczy samca jak i samicy wynosi około 16 km². Czasami wędrują na odległość 8-10 km
[9]. Z powodu skrytego trybu życia zwyczaje tego kota słabo poznane. Okres rozrodczy zależny jest od rejonu występowania. Na Saharze trwa od stycznia do kwietnia,
Turkmenistanie w kwietniu natomiast w Pakistanie od września do października
[5]. U okazów trzymanych w niewoli samce w tym okresie znakują teren moczem
[10]. Ciąża u samic trwa 59-63 dni. Po tym okresie na świat przychodzi 1-8 kociąt (najczęściej 4-5)
[5]. Chociaż
dojrzałość płciową uzyskują pomiędzy 9 a 14 miesiącem życia, względnie niezależne są już po 6-8 miesiącach
[5].
Kot arabski jest głównie mięsożerny. Poluje głównie na
myszoskoczki,
nornikowate,
zające,
pająki,
jaszczurki,
ptaki,
owady oraz
żmije. Pragnienie zaspokaja wilgocią znajdującą się w upolowanej zdobyczy.
Wyróżnia się kilka podgatunków kota arabskiego
[3] jednak zachodzi potrzeba analizy genetycznej w celu ustalenia ich statusu
[2]:
- Felis margarita airensis Pocock, 1951
- Felis margarita harrisoni Hammer, Grubb & Groves, 1976 – Arabia
- Felis margarita margarita Loche, 1858 – Sahara
- Felis margarita meinertzhageni Pocock, 1938
- Felis margarita scheffeli Hemmer, 1974 – Pakistan
- Felis margarita thinobia (Ognev, 1927) – Azja Środkowa
Do wrogów kota arabskiego zaliczają się węże, sowy i szakale. U kota arabskiego stwierdzono występowanie
toksoplazmozy[11].
Zagrożenie i ochrona[edytuj]
W
Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii NT (podwyższonego ryzyka)
[2]. Głównym zagrożeniem dla tego gatunku jest degradacja siedlisk poprzez
urbanizację oraz wypas zwierząt gospodarskich. Innymi zagrożeniami są konkurencja ze strony domowych
psów i kotów. Są zabijane również w pułapkach zastawianych na lisy i szakale, jak również w odwecie za zabicie kurcząt. Polowanie na ten gatunek jest zabronione w kilku krajach
[2]. Kot ten jest również przedmiotem nielegalnego handlu w celach domowych
[3].
Kot arabski w kulturze[edytuj]
Niektóre plemiona
Beduinów uważają kota arabskiego za zwierzę święte, z tego gatunku wywodził się bowiem
Muezza, towarzysz proroka Mahometa.
Ciekawe są te informacje ;)
OdpowiedzUsuń